Türkiye sera gazı emisyonlarını 2035’e kadar yüzde 35 azaltabilir

Türkiye‘nin sera gazı emisyonlarını 2035’e kadar 2021’e nazaran yüzde 35 azaltarak 2010 öncesi düzeylere düşürebileceği, bunun ise 265 milyar dolarlık ek yatırım muhtaçlığı oluşturduğu belirtildi.

Sabancı Üniversitesi İstanbul Siyasetler Merkezi (İPM) tarafından hazırlanan ” Türkiye‘nin Karbonsuzlaşma Yol Haritası: 2053’te Net Sıfıra Doğru” başlıklı raporun ayrıntıları, düzenlenen basın toplantısıyla açıklandı.

Çalışmada, iktisadın tüm bölümlerini kapsayan sera gazı emisyonları birleştirilerek Türkiye‘nin 2025-2053 periyodu için azaltım senaryoları ve bu sürece ait yatırım maliyetleri belirlendi.

Rapor, elektrik, sanayi, binalar, ulaştırma, tarım ve atık kesimlerinin yanı sıra karbondioksit, metan, nitröz oksit ve florlu sera gazları (F-gazları) dahil tüm sera gazlarını ele alarak 2053 net sıfır maksadı için bir yol haritası ortaya koydu.

Yol haritasında, Türkiye‘nin sera gazı emisyonlarının mümkün seyri iki başka senaryo üzerinden incelendi. Referans senaryoda, mevcut siyasetlerin devam ettiği ve ek tedbirlerin alınmadığı durumda 2053’te güç talebi ve emisyonların hangi düzeye ulaşacağı öngörüldü. Net Sıfır senaryosunda ise yenilenebilir güce süratli geçiş, kömürden kademeli çıkış, elektrikli araçların yaygınlaşması, endüstride kademeli teknoloji dönüşümü ve binalarda elektrifikasyon üzere adımların tesiri değerlendirildi.

Sonuçlar, referans senaryoda emisyonların artış eğilimini sürdürdüğünü, net sıfır senaryosunda ise keskin bir düşüş sağlandığını ortaya koydu.

Emisyonlarda 2053’e kadar yüzde 61 azaltım mümkün

Buna nazaran, Net Sıfır senaryosunda Türkiye‘nin 2053’e kadar toplam sera gazı emisyonlarını yüzde 61 azaltabileceği öngörüldü. Bu da yıllık ortalama yaklaşık yüzde 3’lük bir azaltıma karşılık geliyor.

Toplam emisyonların 2035’te ise 2021’e nazaran yüzde 35 azaltılabileceği hesaplanıyor.

Türkiye‘nin net sıfır maksadına ulaşabilmesi ise 2025-2035 devri için toplam 265 milyar dolar ek maliyete neden oluyor. Bu maliyetin en büyük kısmı, yaklaşık yüzde 75’i bina bölümündeki dönüşümden kaynaklanıyor.

Elektrikte sera gazı yıllık yüzde 6,5 azaltılabilir

Raporda, elektrik dalında sera gazı emisyonlarının, 2025-2053 periyodu boyunca referans senaryoda yıllık ortalama yüzde 1,2 artarken, net sıfır senaryosunda yıllık ortalama yüzde 6,5 azalabileceği vurgulandı.

Buna nazaran, net sıfır senaryosunda, elektrik kesiminde 2035 prestijiyle 2025’e nazaran yüzde 54, 2053 prestijiyle da yüzde 84 oranında karbondioksit eş bedeli azaltım sağlanabiliyor. Elektrik kesiminde net sıfır dönüşümü için bakım, yakıt, işletme ve şebeke yatırımlarını içeren toplam maliyet 80,1 milyar doları olarak hesaplanırken bu maliyet kalemleri içerisinde en büyük hisseye ise santral yatırımları sahip.

Sanayinin net sıfır gayesi için 8,3 milyar dolar gerekiyor

Sanayi kesiminin de incelendiği rapora nazaran, net sıfır senaryosu kapsamında sanayi kesiminde referans senaryoya kıyasla yaklaşık yüzde 11 daha fazla elektrik talebi yaratıyor. Bu artış, bilhassa kimya ve öteki sanayi dallarındaki elektrifikasyondan kaynaklanıyor. Buna karşın birçok bölümde verimlilik artışları ve talep düşüşleriyle toplam güç tüketimi dengeleniyor.

Sanayide gerekli dönüşümün gerçekleşmesi için 2035’e kadar yaklaşık 8,3 milyar dolar ek yatırım gerekiyor. 2025-2053 periyodu boyunca referans senaryoda sanayi emisyonları ortalama yıllık yüzde 2,5 artış gösterirken, net sıfır senaryosunda emisyonlar yıllık yüzde 2 azalıyor. Net sıfır senaryosunda 2035’te 2025’e kıyasla yüzde 22, 2053’te ise yüzde 44 oranında karbondioksit eş kıymeti azaltım sağlanıyor.

Ulaştırmada elektrifikasyon emisyonları yüzde 52 azaltabilir

Ulaştırma bölümüne bakıldığında, 2053’te referans senaryoya nazaran yüzde 70, 2025 yılına nazaran yüzde 52 oranında azaltım sağlanıyor. Dönüşüm için 2035’e kadar yaklaşık 75,3 milyar dolar yatırım gerektiği hesaplanırken fosil yakıtlardan uzaklaşma sayesinde 111,9 milyar dolarlık tasarruf sağlanabileceği öngörülüyor. Bu da ulaştırmadaki dönüşümün 36,5 milyar dolar net yarar sağlayacağı manasına geliyor.

Net sıfır senaryosunda binalar bölümünde 2025 sonrası tüm yeni binaların “Neredeyse Sıfır Güçlü Bina (NSEB)” olarak inşa edilmesi, yenilenebilir güç kaynakları kullanım oranının 2040’ta yüzde 20’ye, 2050’de yüzde 30’a çıkarılması, 2000 yılı öncesi binaların kademeli olarak yıkılıp yenilenmesi ve mevcut binalarda güç verimliliği iyileştirmelerinin yapılması öngörülüyor. Ayrıyeten kömürden doğal gaza, akabinde doğal gazdan elektriğe geçişle 2045’e kadar ısınmada fosil yakıtların büsbütün terk edilmesi hedefleniyor. Bu dönüşümle 2045’ten itibaren binalardan kaynaklanan emisyonlar sıfıra düşüyor. Bu dönüşüm yaklaşık 200 milyar dolarlık yatırım gereksinimi doğuruyor.

Tarım kesiminde ise mevcut eğilimlerin sürmesi halinde tarım kaynaklı emisyonların 2053’te 99 milyon ton karbondioksit eş bedeli düzeyine yükselmesi bekleniyor. Net sıfır senaryosu uygulandığında ise emisyonların 2053’te 68 milyon ton karbondioksit eş pahasına gerileyebileceği öngörülüyor. Tarım bölümündeki dönüşümün ek maliyeti ise 13,2 milyar dolar olarak hesaplandı.

Sera gazı emisyonları, 2035’te 2010 öncesi düzeylere düşürülebilir

İPM İklim Değişikliği Çalışmaları Koordinatörü Dr. Ümit Şahin, toplantıdaki açılış konuşmasında, İPM’nin Türkiye şimdi Paris Mutabakatı’na taraf olmadan evvel model çalışmalarına başladığına dikkati çekerek, şunları kaydetti:

“Türkiye planlı bir stratejiyle sera gazı emisyonlarını 2025-2035 ortasında mutlak olarak azaltabilir ve 2053’e kadar emisyonlarını daha da azaltarak net sıfır amacına yaklaşabilir. Bu çalışmadaki net sıfır senaryosuna nazaran, Türkiye’nin bu yıl sunacağı yeni Ulusal Katkı Beyanı’nın (NDC) 2053’te net sıfır gayesiyle uyumlu olabilmesi için öncelikle 2021’in emisyonların zirve noktasına çıktığı yıl olarak korunması ve emisyonların 2025’ten itibaren hızlanarak azaltılması gerekiyor. Türkiye sera gazı emisyonlarını, gerekli siyasetler izlenerek 2035’te 2021’e nazaran yüzde 35 azaltılarak 370 milyon tona düşürülebilir. Bu birebir vakitte emisyonların 2010 öncesi seviyelere düşürülmesi manasına geliyor.

Şahin, net sıfır senaryosuna nazaran karbondioksit emisyonlarındaki azaltım daha süratli gerçekleştiğini belirterek, “Türkiye’nin karbondioksit emisyonları 2035’te 2021’e nazaran yüzde 40 azaltılarak 277 milyon tona düşürülebilir. Bu da karbondioksit emisyonlarının 2005 öncesi seviyelerine gerileyebileceği manasına geliyor. 2035’e kadar yapılabilecek bu azaltım, büyük ölçüde elektrik kesiminde kömürden kademeli çıkışa ve yeni yenilenebilir güç santrallerinin süratli bir formda kurulmasına bağlı. Elektrik bölümünde kömür kullanımından kademeli çıkış 2036’ya kadar tamamlanabilir. Bu, rüzgar ve güneş gücü suram suratının yılda yaklaşık 10 gigavata ulaşmasıyla ve 2035’e kadar 9 gigavat batarya yatırımı yapılmasıyla mümkün.” bilgisini paylaştı.

About The Author

admin

See author's posts