Türkiye’nin Kahire Büyükelçisi Salih Memnun Şen Mısır Araba ve Seyahat Kulübü’nün düzenlediği söyleşide konuştu Açıklaması

Mısır Araba ve Gezi Kulübü, düzenledikleri tarih, kültür ve medeniyet söyleşisinde Türkiye‘nin Kahire Büyükelçisi Salih Keyifli Şen’i ağırladı.

Mısır Araba ve Seyahat Kulübünde düzenlenen söyleşiye, kulüp üyeleri, müellifler, gazeteciler ve sanatkarlar katıldı.

Söyleşide konuşan Şen, Türkiye ve Mısır’ın 1000 yılı aşan ortak tarih, kültür ve akrabalık bağlarına işaret ederek, “Türkiye ve Mısır’ın 1000 yıllık iç içe geçmiş tarihi bulunmaktadır, bu tarih bize karşılıklı menfaatler ve kıymetler temelinde geleceğimizi birlikte kurmak için ilham vermektedir.” dedi.

Büyükelçi Şen, Kahire’de Dar İşraka Yayınevi tarafından basılan Hıdiv İsmail ile Türkiye’nin Mısır’daki yüksek komiseri Gazi Ahmet Muhtar Paşa’nın torunu Emine Fuat Tugay tarafından yazılan “Bir Aile Üç Asır” kitabının Arapça baskısını tanıttı.

Kitabın Arapçaya çevrilip yayınlanmasına dayanak verdiklerini tabir eden Şen, mirasçı ailenin tam onayını aldıklarını, kelam konusu aileden Selim Tugay’ın Kahire’yi ziyaret ettiğini ve kendisiyle de görüştüğünü belirtti.

Kendisinin ve Tugay’ın bir ön kelam yazdığı kitabın hoş bir çeviri ile yayınlandığını söz eden Şen, bu kitapla birlikte Ekmeleddin İhsanoğlu’nun “Mısır’daki Türkler ve Kültürel Mirasları” ve Mehmet Arif Paşa’nın “İber Beşer” kitaplarının bütün Türk ve Mısırlı genç kuşakların ortak tarihi anlaması bakımından başvurmaları gereken en kıymetli üç ana asli kaynak olduğunu; bunların yerli ve ulusal kaynaklar olduğunu kaydetti.

Mehmet Ali Paşa devrinde yahut öncesinde Mısır’a gelen Türklerin burayı yurt kabul ederek, Mısır’ı her vakit gönülden benimsediklerini ve buraya hizmet ettiklerini vurgulayan Şen, çağdaş Türkiye ve çağdaş Mısır’ın bölgelerinde iki bağımsız hâkim ve güçlü ülke olduklarını lakin iki millet ortasındaki kardeşlik ve akrabalık bağının yanı sıra tarih ve coğrafyanın zarurî kıldığı bir işbirliği ve dayanışmanın da bulunduğuna işaret etti.

Bu ortak tarihin ekonomik kalkınma, ekonomik işbirliği, ikili ve bölgesel hususlarda siyasi istişare, uyum için bir ilham kaynağı olduğunu kaydeden Şen, tıpkı coğrafik bölgede birebir bedelleri paylaşan Türkiye-Mısır halklarının, kültürler ortasındaki yakınlık ve sıcaklık münasebetiyle ekonomik ve ticari alandaki işbirliklerinin güçlenerek devam etmesinin kaçınılmaz olduğunu söyledi.

Türk-Mısır ortak tarihine ait detaylı açıklamalarda bulunan Büyükelçi Şen, bin yıl evvel Ahmed bin Tolun’un gelişiyle başlayan Türklerin Mısır’da yurt edinmeleri serüveninin Kavalalı Mehmet Ali Paşa’ya kadar devam ettiğini ve Mehmet Ali Paşa’dan sonra ise Rumeli’den, Balkanlardan ve Anadolu’dan ağır bir biçimde Mısır’da Mehmet Ali Paşa’nın ıslahatlarına takviye olmak ve çağdaş bir devlet oluşturulmasına dayanak olmak üzere ağır bir biçimde yerleştiklerini ve Mısır’ı yurt edindiklerini söz etti.

Mehmet Ali Paşa’nın 1846 yılında yaptığı nüfus sayımına nazaran Mısır’da bu formda yerleştirilen Türklerin nüfusunun 59 bin olarak tespit edildiğini aktaran Büyükelçi Şen, Mehmet Ali Paşa devrinde Mısır’ın tren yolu, matbaa ve eğitim alanında büyük bir ara kat ettiğini ve 1863 yılında Hıdiv İsmail devrinde Mısır’a ziyarette bulunan Sultan Abdülaziz’in bu gelişmeleri takdirle karşıladığını ve etkilendiğini kaydetti.

Şen, bu gelişmelerin, bu ziyaretin çok değerli sonuçlara yol açtığını ve Hıdiv İsmail’le Sultan Abdülaziz ortasında kuzenlik ilgisi hasebiyle da İstanbul ile Kahire ortasında karşılıklı sevgi, muhabbet ve itimat alakasının derinleştiğini tabir etti.

Mısır valileri ve Mehmet Ali Paşa devrinde Mısır’ın bir çok cephede Osmanlı İmparatorluğu’na kıymetli sayıda asker ve kuvvet yardımında bulunarak imparatorluğun çeşitli gayelerinin aşılmasında çok büyük takviye sağladığını söz eden Şen, buna örnek olarak 1853-1856 yıllarında Kırım savaşında Mısır ordusunun 30 bin asker, onlarca fırkateyn ve korvet yolladığını ve çok büyük başarılara imza atarak padişahın takdirlerini kazandığını söyledi.

Büyükelçi Şen, maalesef çağdaş tarihin batılı tarihçiler tarafından oryantalist bakış açısıyla yazılması hasebiyle Türk ve Arap halkları ortasında görüş ayrılıkları oluşturulmaya çalışıldığını ve yeni kuşakların bu görüş ayrılıklarından yanlış bir formda etkilendiğine işaret ederek, gerçek tarihin lakin birincil kaynaklara dayanarak okunduğunda anlaşabileceğini söz etti.

“Zeynep Kamil’in hayat öyküsünün sinemaya alınmasını istek ediyorum”

Son iki yüzyılın tarihinin yazımında dikkati çekmeyen bir çok değerli detaya işaret eden Şen, Mehmet Ali Paşa’nın oğlu İbrahim Paşa’nın eşiyle İkinci Mahmut’un eşinin kız kardeşi olduklarını, Sultan Abdülaziz ile Hıdiv İsmail’in kuzen olduklarını, İbrahim Paşa’nın oğlu Mustafa Fazıl Paşa’nın İstanbul’da bakanlığa kadar yükselecek ve Yeni Osmanlılarca sevilecek kadar değerli bir makam işgal ettiğini, keza Mehmet Ali Paşa’nın torunu Sait Halim Paşa’nın Osmanlı İmparatorluğu’nun en değerli sadrazamları ortasında yer aldığını ve onun fikirlerinin bugün idarede tesirli takımların fikir ve ilham kaynaklarından birisini teşkil ettiğini aktardı.

Ayrıca, Mehmet Ali Paşa’nın kızı Zeynep Kamil’in devrin sadrazamı Yusuf Kamil Paşa ile evli olduğunu, İstanbul’da isminin yaşatıldığı “Zeynep Kamil Bayan Doğum Hastanesi” olduğunu ve bugün de çok sevilen, sayılan bir hayırsever olarak anıldığını hatırlatan Şen, aktör Ahmet Şakir’in Türkiye-Mısır ortasında ortak tarihe ait bir sinema çekilmesi projesini gündem getirmesi üzerine, Zeynep Kamil’in hayat öyküsünün sinemaya alınmasını çok istek ettiğini söyledi.

Halen de bu mevzuda Mısırlı bir muharririn kendi takviyesiyle bir roman üzerinde çalıştığını tabir ederek, bu romana istinaden bir sinema çekilmesini çok istek ettiğini vurgulayan Şen, Kral Fuat ve Kral Faruk vaktinde ise Osmanlı aile bireylerinin esasen akrabalık kurdukları Kral ailesi tarafından korunup kollandıklarını ve Mısır’a yerleştiklerini hatta son Kral İkinci Fuat’ın naibi Muhammed Abdülmünim’in son Osmanlı Sultanı Vahdettin ve son İslam halifesi Sultan Abdülmecid’in torunu Neslişah Sultan’la evlendiğini ve Neslişah Sultan’ın nihayetinde Türkiye’ye dönerek Türk vatandaşlığını aldığını ve binlerce kişinin katıldığı merasimle cenazesinin defnedildiğini söz etti.

“Türkiye ile Mısır ortasında derin bir gönül bağı var”

Bu tarihi bağlardan ötürü Türkiye ile Mısır ortasında derin akrabalık bağları ve derin bir gönül bağı bulunduğunu tabir eden Büyükelçi Şen, elbette bu bağların bir ilham kaynağı olabileceğini günümüzde ise iki güçlü bağımsız ve hâkim devletin karşılıklı menfaatler ve bedeller temelinde kalkınma yolunda işbirliğini derinleştirmek ve güçlendirmek için coğrafik, ekonomik entegrasyon ve iradi olarak her türlü imkana sahip olduklarını belirtti.

Şen, Türk yatırımcılarının bu bağlamda Mısır’ı kültürel ve toplumsal olarak kendilerine çok yakın hissettiklerini, sevgi ve hürmet duyduklarını ve birebir vakitte ekonomik avantajlarından ötürü Mısır’ı tercih ettiklerini kaydetti.

Bugün Türk yatırımcılarının Mısır’da en etkin yatırımcı kümesini oluşturduğunu, kendisinin bile bazen takip edemediği çok çeşitli yatırımların olduğunu ve bu yıl içerisinde de en az üç fabrikanın açılışını yapmayı beklediğini söz eden Şen, bu yatırımların en başta dokuma kesiminde meydana geldiğini ve Mısır’ın sahip olduğu nitelikli ve uygun personellik gücü, pazarları ve yakınlığı hasebiyle elde ettiği avantajların Mısır’ı cazip hale getirdiğini söyledi.

-“Türkiye ile Mısır ortasındaki bağlar mükemmel”

Türkiye ile Mısır ortasındaki bağlantıların eksiksiz olarak nitelendirilebileceğini belirten Büyükelçi Şen, elbette bölgesel hususlarda iki büyük devletin farklı perspektifleri ve farklı görüşlerinin olabileceğini bunun da çok doğal olduğunu belirtti.

İki ülke ortasında rekabet olmadığını şayet rekabet formunda bir his varsa bunun yapan rekabet olduğunu vurgulayan Şen, bu yapan rekabetin en çok önümüzdeki periyotta iki ülkenin müteahhit şirketlerinin Afrika’da ve Asya’da çeşitli ülkelerde iş birlikleriyle ve tamamlayıcılık anlayışıyla çalışarak ortaya çıkabileceğini söz etti.

En kıymetli bahsin iki ülke ortasındaki karşılıklı inanç ve ilgilerin artık büsbütün oturmuş olması olduğunu belirten Şen, Mısır’daki kalkınma ve ilerleme ataklarını yakından izlediğini belirterek Cumhurbaşkanı Abdülfettah Sisi’yi çağdaş Mısır tarihinde ekonomik kalkınmaya ve toplumsal kalkınmaya vurgu yapan ve bunu öncelik haline getiren tek cumhurbaşkanı olarak gördüğüne işaret etti.

-“Türkiye ve Mısır’ın birlikte koordineli hareket etmeleri halinde çok önemli bir güç”

Büyükelçi Şen, Mısır’ın elbette Filistin davası için büyük uğraşlar sarf ettiğini ve beş kere savaşa girdiğinin unutulmaması gerektiğini, bunun da devlet maliyetine büyük yük getirdiğini ve toplumsal maliyetinin olduğunun unutulmaması gerektiğini, Mısır’da bu fedakarlıkların her vakit takdirle anılması ve karşılanması gerektiğini ekledi.

Türkiye ve Mısır’ın diplomatik ve siyasi güçlerini birleştirerek, ekonomik güçlerini harmonize ederek bölgenin problemlerine bölgesel sahiplenme anlayışıyla çok büyük katkılar yapabileceklerini aktaran Şen, Türk-Arap dünyasının ve İslam dünyasının ortak meseleleri konusunda Türkiye ve Mısır’ın birlikte koordineli hareket etmeleri halinde çok önemli bir güç oluşturduklarını, nihayetinde Türkiye olarak iki ülke ortasında siyasi ve ekonomik kalkınma alanında istikrarlı bir biçimde ilerlemesi için daimi yakınlaşma vizyonuna sahip olduklarını söyledi.

Şen, Türkiye olarak Mısır’ın diplomatik siyasi gücünün, sahip olduğu potansiyel gücünün ve pozisyonunun farkında olduklarını ve bunu dikkate alarak geleceğe el ele yürümek istediklerini söz etti.

About The Author

admin

See author's posts