TEKNOFEST Mavi Vatan kapsamında düzenlenen Deniz Harp Sanayiinde Yapay Zeka Forumu’nda, misyonlu işçi tarafından yapay zeka alanında yürütülen çalışmalara ait bilgi verildi.
Anadolu Ajansının (AA) Küresel İrtibat Ortağı olduğu, Türkiye Teknoloji Ekibi Vakfı (T3 Vakfı) yürütücülüğünde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Milli Savunma Bakanlığı işbirliğinde düzenlenen “TEKNOFEST Mavi Vatan”, İstanbul Tersanesi Komutanlığı’nda devam ediyor.
Program kapsamında organize edilen Deniz Harp Sanayiinde Yapay Zeka Forumu’nda, Deniz Kuvvetleri Komutanlığından 5 subay, yapay zeka alanındaki çalışmalara ait değerlendirmede bulundu.
Mühendis Üsteğmen Tuğberk Yönet, hareket tiplerinin yapay zeka ile sınıflandırılmasına ait bilgi verirken, bir savaş gemisine yaklaşan tehdit senaryosu üzerinden yapay zekanın kullanımını anlattı.
Yönet, bir güdümlü füzenin ya da bir savaş jetinin gemiye direkt değil hareketler yaparak yaklaştığını belirterek şöyle devam etti:
“Bu tehditler neden savaş gemisi üzerine direkt değil de hareketle yaklaşıyor? Gemi üzerinde bulunan sensörleri aslında kandırmaya çalışıyorlar. Son ana kadar gemi üzerine yapmış oldukları angajmanı gizlemeye çalışıyorlar. Burada artık savaş gemisinin genel konseptini öncelikle anlamamız gerekiyor. Ne var savaş gemisinde? Savaş gemisi komplike bir sistem. Öncelikle sensörlerden oluşmakta. Hava fotoğrafını algılayan bir arama radarımız var. Su üstü fotoğrafını çıkaran bir seyir radarımız var. Tıpkı vakitte bir sonarımız var. Bu da denizaltındaki su fotoğrafını çıkarıyor. Elektronik dayanak sistemlerimiz, optik sistemlerimiz var. Yeniden düşman-dost tanıma sistemi var. Bir de en nihayetinde ticari gemilerden bu savaş gemisini ayıran silah sistemlerimiz olacak.”
Gemi üzerindeki sensörlerle yaklaşan hareketleri tespit ettiklerini lisana getiren Yönet, hareketlerin vakte bağlı pozisyon bilgilerini Savaş İdare Sistemi’ne aktardıklarını söz etti.
Yönet, “Savaş İdare Sistemi üzerinde de yapay zeka modelimiz var. Bu yapay zeka modelini biz evvelden çeşitli hareketlerle aslında eğitmiş oluyoruz ve bu savaş idare sistemindeki yapay zeka modelinin içine vakte bağlı pozisyon bilgileri girince ne oluyor? Bu hareketlerin bir çıktısı olmuş oluyor. Biz bu hareketleri sınıflandırmış oluyoruz. Aslında işleyiş bu formda çalışıyor. Bu doğrultuda bizim kazandığımız yetenekler çalışma manasında neler olmuş oluyor? Erken tehdit algılama ve tanımlama özelliğini kazanmış oluyoruz. Atış-kontrol optimizasyonunu kazanmış oluyoruz. Asimetrik tehditlere süratli tepki veriyoruz ve operatör yükünü azaltmış oluyoruz.” diye konuştu.
“Yapay zekadan beklentimiz, insanın bilişsel davranışlarını taklit edebiliyor olması”
Mühendis Üsteğmen Korhan Ayhan da elektronik harp özelinde yapay zeka uygulamalarına ait, deniz harp alanının yalnızca silah sistemlerinden ibaret bir alan olmadığını, çokça elektromanyetik ağı da içinde bulunduran, çok daha karmaşık, çok daha ağır bir harp alanı olduğunu söyledi.
Mühendis Yüzbaşı Ragıp Zilci de savaş idare sistemlerinde yapay zekanın kullanımına değindi. Zilci, bir insanın bedenindeki organları merkezi bir biçimde beyin nasıl yönetiyorsa savaş idare sisteminin de bir gemi üzerindeki silah, sensör ve çeşitli sistemlerin bütünleşik ve koordineli biçimde merkezden yönetilmesini sağlayan yazılıma verilen isim olduğunu lisana getirdi.
Zilci, artırılmış zeka konusunda bilgi verirken şunları söyledi:
“Artırılmış zeka, insan potansiyelini, insan yeteneklerini artırmak için yapay zeka yeteneklerinden faydalanma fikrinden tabir ediliyor. Burada artırılmış zekanın savaş idare sistemlerinde hangi basamaklarda kullanılacağına değindiğimizde birinci olarak karşımıza keşif gözetleme alanı gelmekte. Harp ortamında çok çeşitli sensörlerden, radarlardan, sonarlardan, İHA’lar, uydular, otomatik tanıma sistemi, çok fazla sensörden ağır ölçüde, dinamik bir halde ve daima akan bir data bulunur. Bu dataların de insan zekasına dayalı bir biçimde daima olarak manalandırılması, tahlil edilmesi mümkün gözükmemektedir. Münasebetiyle biz burada yapay zekanın imgeleri manaya, parametrik durumları tahlil etme, manzara tanıma üzere çeşitli yeteneklerinden faydalanarak karar çevriminin, gözetleme adımının insan ve yapay zeka birlikteliği içinde mevcut duruma nazaran çok daha aktif bir formda yönetilebileceğini düşünmekteyiz.”
Mozaik harp konsepti temelinde savaş idare sistemi evriminin aslında insan komutası ve yapay zeka denetimi temelinde olması gerektiğini belirten Zilci, “Bu sayede insan komutası harp sanatının inceliklerine, harp ortamındaki genel stratejiye odaklanırken, yapay zeka sistemleri ve yapay zeka denetimi insan komuta heyetinin direktiflerini destekleyecek genel taktik kombinasyonları kıymetlendirerek, genel bir kıymetlendirme içinde insan komuta eğitimi besleyecek, karar dayanağa sunabileceği bir altyapıya erişmeyi, bu sayede daha efektif ve hızlı kararlar alınabilen, daha atik, paralel ve daha aktif bir formda harekat icra edilen bir savaş idare sistemi altyapısına ulaşmayı hedeflemekteyiz.” sözünü kullandı.
“Makine-insan tahlil iştirakiyle su altından gelen tehditleri en kısa müddette tespit etmek amaçlanıyor”
Mühendis Üsteğmen Gürkan Orhan da su altından gelen tehditleri tesirli ve caydırıcı halde tespit etmeyi, bu tespiti de makine-insan tahlil iştirakini kullanarak en kısa müddette yapmayı amaçladıklarını belirtti.
Mühendis Üsteğmen Deniz Küçükkaya Çalışkan, yapay zeka tabanlı anomali tespit aracından bahsederek, keşif gözetleme sistemlerine ait bilgi verdi.
Çalışkan, “Deniz Kuvvetleri açısından bakıldığında, keşif gözetleme sistemlerini biz şu manada kullanıyoruz, radar üzere teşhis ve tespit etmeye yarayan ögeleri sınıflandırıp kimliklendirerek, ortak bir merkezde toplanıp birleştirilip, ilgili ünitelere kesintisiz olarak dağıtılmasına yönelik bir sistemdir. Yapay zeka tabanlı anomali tespit aracı ise anomaliden kasıt, kısaca sistem, olay ya da data üzerinde gözlemlenen bir şeyin standart olması gereken ya da olağan davranışların aslında farklı bulunması manasına geliyor, olağandışı davranışta bulunan kuşkulu bir geminin, operatörün gözden kaçma ihtimalinin bulunması, ticari trafik sınırının yoğunluğu ve bu ticari trafik çizgisinin müşahede zorluğu üzere sebeplerden ötürü denizde durumsal farkındalığı artırmak ve kuşkulu gemi tespiti kararına takviye olmak emeliyle çalışan büyük data ve yapay zeka tabanlı bir sistem aslında. Bu aslında operatörün bilgi yorumlamadaki yükünü de azaltmış oluyor.” dedi.
Forum sonrasında İnteraktif Savaş İdaresi Sistemi Atölyesi aktifliği yapıldı, iştirakçilere interaktif savaş idaresi sistemleriyle ilgili uygulamalı bilgi verildi.
About The Author
More Stories
Kocaeli’de Trafik Kazası: 2 Çocuk Yaralandı
Kocaeli’de Trafik Kazası: 2 Çocuk Yaralandı
Kocaeli’de Kamu Vazifelisi Kılığında Dolandırıcılık